Opiekun: Ewa Napiórkowska

Liczba taksonów: ok. 200 (różna w poszczególnych latach)
Powierzchnia: 0,15 ha

Kolekcja roślin warzywnych prezentuje gatunki i odmiany warzyw przede wszystkim polskiej hodowli, a także gatunki mało znane i rzadko uprawiane. Co roku w miarę możliwości dobiera się nowe odmiany, które zasługują na uwagę ze względu na wartości smakowe, dietetyczne lub dekoracyjne (ich dobór zależy od pokroju, barwy i kształtu części jadalnych). Każdego roku można oglądać w kolekcji około 200 gatunków i odmian.

Atrakcją kolekcji są warzywa mało znane i rzadko uprawiane. Wśród nich jest wiele pochodzących z innych rejonów świata oraz warzywa znane dawniej w Polsce, a teraz zapomniane. Do zapomnianych warzyw należy marek kucmerka o jadalnych korzeniach, topinambur o jadalnych, słodszych od ziemniaka bulwach. W kolekcji znajduje miejsce jarmuż, warzywo kapustne rzadko uprawiane a bardzo cenne ze względu na bogate źródło witaminy C, a także salsefia i skorzonera. Wśród warzyw mało znanych, ciekawą rośliną jest głąbigroszek szkarłatny o pięknych, ozdobnych, szkarłatnych kwiatach i czterobocznych strąkach, jadalnych gdy są młode. Roślina pochodzi z krajów śródziemnomorskich i Zakaukazia.

Rośliny warzywne w kolekcji są jednoroczne. W związku z tym istnieje potrzeba corocznego przygotowania pola pod warzywa, a na jesieni całkowitego usuwania roślin. Wiąże się to również z potrzebą zmianowania – zmiany nasadzeń z roku na rok, tak by nie rosły w tym samym miejscu. Po przeoraniu pola jesienią ziemia odpoczywa. Przed orką można jeszcze zastosować obornik lub inny nawóz organiczny, by wzbogacić glebę w wartościowe składniki. Wiosną można nawieźć glebę powtórnie, w zależności od potrzeb po wykonaniu analiz gleby. Stosuje się wówczas uzupełniające nawożenie nawozami mineralnymi.

Część warzyw uprawia się z siewu wprost na pole, a pozostałe wysadza z rozsady, czyli wysiewu dokonuje się w szklarni, w okresie, kiedy na polu jeszcze leży śnieg. Tak dzieje się z wszystkimi warzywami kapustnymi, ale także z niektórymi gatunkami ciepłolubnych np. z rodzin dyniowatych czy psiankowatych. Dzięki tej metodzie skraca się długi okres wegetacji. Zwykle wszystkie rośliny uprawiane z rozsady wysadzane są do podłoża pokrytego czarną folią. Folia utrzymuje wilgoć i nie dopuszcza do wzrostu chwastów, zabezpiecza rośliny przed nadmiernym wysychaniem podłoża, a warzywom ciepłolubnym dodatkowo je ociepla. Warzywa w kolekcji co roku są posadzone w grupach np. wszystkie dyniowate, strączkowe i mało znane obok siebie, ale część warzyw rośnie w tzw. uprawie współrzędnej. Polega ona na wysadzaniu różnych gatunków warzyw w odpowiednio dobranym “towarzystwie”. Gatunki dobiera się tak, by rośliny pozytywnie na siebie oddziaływały poprzez wytwarzane związki chemiczne. Taki układ nasadzeń wpływa korzystnie na zdrowotność roślin. Aromat wytwarzanych związków chemicznych działa niekorzystnie na szkodniki i dzięki temu nie dochodzi do porażenia, albo porażenie jest ograniczone. Przykładem “dobrego sąsiedztwa” może być posadzenie obok siebie sałaty i porów, ogórecznika lekarskiego i selerów.