W specjalnym wydaniu czasopisma Ethnobotany Research and Applications ukazała się publikacja naszych naukowców z Zakład Biologii Konserwatorskiej Roślin pt. People and plants – close relationships at the crossroads of the Silk Roads: the case of Tajikistan https://ethnobotanyjournal.org/index.php/era/article/view/5783.

Praca ta analizuje przestrzenne relacje między populacjami ludzkimi, zwierzętami gospodarskimi i dzikimi roślinami użytkowymi w Tadżykistanie, na obszarze położonym na linii przecięcia dróg Jedwabnego Szlaku. Celem badań było zrozumienie, w jaki sposób rozmieszczenie dzikich gatunków roślin użytkowych koreluje z obecnością ludzi i zwierząt gospodarskich.

Badanie oparte zostało na modelowaniu statystycznym w celu oceny powiązań przestrzennych między populacjami ludzkimi oraz 1823 gatunkami dzikich roślin zidentyfikowanych jako posiadających właściwości użytkowe. W prowadzonych analizach uwzględniono różne czynniki mogące mieć wpływ na rozmieszczenie populacji ludzkich, takie jak warunki bioklimatyczne i kategorie użytkowania roślin. Analiza ujawnia, że nie tylko rośliny użytkowe znacząco wpływają na rozmieszczenie ludzi, ale także ich specyficzne grupy użytkowe, takie jak rośliny spożywcze i lecznicze. Niewątpliwie najważniejszą obserwacją jest to, że predyktory te wykazują znacznie większe znaczenie dla modelu niż predyktory zwykle typowane jako najważniejsze w określaniu lokalizacji osadnictwa ludzkiego. Przykłady obejmują stosunkowo niskie znaczenie wysokości, ilości opadów lub całkowitego bogactwa flory, pomimo faktu, że istnieje znaczący związek między powyższymi czynnikami a wielkością rozmieszczenia populacji. Wyniki  wskazują zatem na to, że obfitość roślin użytkowych była ważniejsza dla wczesnego osadnictwa niż dotychczas sądzono.

 

Fig. 1. Znaczenie poszczególnych predyktorów dla modelu rozkładu wielkości populacji ludzkiej. bio10 – średnia temperatura najcieplejszego kwartału, all_use – wszystkie użyteczne rośliny, bio11 – średnia temperatura najzimniejszego kwartału, all_food – rośliny spożywcze, all_househ – rośliny używane w gospodarstwie domowym, bio18 – opady najcieplejszego kwartału, bio14 = opady najsuchszego miesiąca, ALT – wysokość nad poziomem morza, all_species_sub – wszystkie gatunki roślin, all_medici – rośliny lecznicze.

Fig. 2. Przestrzenne środki ciężkości występowania analizowanych zmiennych