Dzisiaj, 12 maja, Ogród Botaniczny Polskiej Akademii Nauk w Powsinie obchodzi jubileusz 30-lecia otwarcia dla publiczności.

Dzień ten był zwieńczeniem blisko 90 lat starań środowiska botaników warszawskich mających na celu utworzenie w stolicy dużego, nowoczesnego ogrodu botanicznego w południowym rejonie.

Od 1990 roku nasz Ogród odwiedziło ponad 3 miliony osób (średnio 100 tysięcy rocznie, choć w ostatnich latach liczba ta z każdym rokiem wzrasta).

Pierwsze działania w zakresie utworzenia ogrodu botanicznego zostały podjęte jeszcze w okresie międzywojennym przez dwóch botaników – profesorów: Bolesława Hryniewieckiego oraz Romana Kobendzę, jednak wybuch II wojny światowej przerwał te prace. Tuż po zakończeniu wojny powrócili oni do swoich planów. W 1948 roku prof. Roman Kobendza z żoną Jadwigą przedstawili projekt ulokowania 200-hektarowego ogrodu botanicznego pomiędzy Ursynowem a Klarysewem przy Lesie Kabackim.

Pierwsze praktyczne działania nad utworzeniem tego ogrodu zostały podjęte w 1952 roku z chwilą utworzenia Polskiej Akademii Nauk. Mimo starań licznej grupy botaników, nie udało się tych planów wcielić w życie i dopiero 1 kwietnia 1970 roku, w wyniku decyzji prof. Szczepana Pieniążka, pełniącego funkcję Sekretarza Wydziału Nauk Rolniczych i Leśnych PAN, została utworzona Pracownia Zasobów Genowych Roślin Uprawnych w ramach Zakładu Genetyki Roślin PAN i zlokalizowana w Skierniewicach. Jej celem było przygotowanie planów rozwojowych Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk. Pod kierunkiem młodego wówczas doktora SGGW Bogusława Molskiego powstało zaplecze badawcze oraz rozpoczęto gromadzenie kolekcji roślinnych dla przyszłego Ogrodu Botanicznego w Powsinie.

W dniu 1 lipca 1974 roku Prezydium Polskiej Akademii Nauk, za aprobatą decyzji Prezydium Rządu, podjęło uchwałę o utworzeniu Ogrodu Botanicznego jako samodzielnej placówki o charakterze naukowym i zatwierdziło jego plany rozwojowe. Zakładały one utworzenie w trzech etapach ogrodu botanicznego o powierzchni około 230 hektarów na górnym i dolnym tarasie skarpy warszawskiej. W latach 1976-1977 przejęto pod ogród botaniczny tereny o powierzchni 40 hektarów w rejonie Powsina i Klarysewa.

Pomimo intensywnych starań organizatora i ówczesnego dyrektora Ogrodu prof. Bogusława Molskiego oraz prof. Szczepana Pieniążka, pełniącego w latach 1975-91 funkcję Przewodniczącego Rady Naukowej, nie udało się przejąć dalszych terenów. Profesor Bogusław Molski zmarł w wieku 57 lat w marcu 1989 roku i kierowanie ogrodem Polska Akademia Nauk powierzyła wychowankowi profesora – wówczas doktorowi, a obecnie profesorowi Jerzemu Puchalskiemu, który pełnił tę funkcję do 28 lutego 2017 roku. Obecnie funkcję dyrektora pełni dr Paweł Kojs.

Jerzy Puchalski

Pełna treść artykułu na naszym blogu Florofil