Statut
pomocniczej jednostki naukowej pod nazwą Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny –Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie
§1
Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie, zwany dalej „Ogrodem Botanicznym”, posiada status pomocniczej jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk.
§2
Ogród Botaniczny działa na podstawie:
1) ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2017 r. poz. 1869 z późn. zm.), dalej jako „ustawa o PAN”;
2) statutu Polskiej Akademii Nauk uchwalonego uchwałą nr 8/2010 Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z dnia 24 listopada 2010 r. zatwierdzonego przez Prezesa Rady Ministrów;
3) decyzji nr 51/74 Prezydium Rządu z dnia 3 maja 1974 r. w sprawie zapewnienia warunków działania i rozwoju Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk;
4) uchwały nr 12/95 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 4 grudnia 1995 r. w sprawie utworzenia Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk;
5) niniejszego statutu;
6) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098 z późn. zm.).
§3
1. Siedzibą Ogrodu Botanicznego jest Warszawa. Terenem działania Ogrodu Botanicznego jest Rzeczpospolita Polska.
2. Ogród Botaniczny może posiadać swoje jednostki organizacyjne również w innych miejscowościach na terenie całego kraju.
3. Zgodnie z art. 3 Kodeksu Pracy Ogród Botaniczny jest pracodawcą dla osób w nim zatrudnionych.
4. Ogród Botaniczny nie posiada osobowości prawnej.
§4
1. Nadzór nad działalnością Ogrodu Botanicznego sprawuje Prezes Akademii.
2. Bieżący nadzór finansowy i majątkowy nad działalnością Ogrodu Botanicznego sprawuje Kanclerz Akademii działający z upoważnienia Prezesa Akademii.
§5
1. W obszarze działania Ogrodu Botanicznego jest prowadzenie badań naukowych w zakresie botaniki doświadczalnej i stosowanej, biotechnologii i genetyki roślin, ekologii stosowanej, szeroko pojętej ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, ochrony środowiska oraz popularyzacji wiedzy przyrodniczej.
2. Do zadań Ogrodu Botanicznego należy w szczególności:
1)zakładanie i prowadzenie kolekcji roślinnych oraz utrzymywanie i rozwój banku nasion;
2)prowadzenie badań naukowych w zakresie biologicznych podstaw ochrony bioróżnorodności na poziomie genetycznym, populacyjnym, gatunkowym i ekosystemowym oraz ochrony środowiska i etnobotaniki,w szczególności:
a) botaniki konserwatorskiej;
b) ekologii szaty roślinnej (flory i roślinności);
c) ochrony i zachowania różnorodności biologicznej;
d) biosystematyki ewolucyjnej i taksonomii oraz zmienności roślin;
e) metod uprawy roślin w prowadzonych kolekcjach, m.in. w celu wykorzystania ich w produkcji roślinnej, ochronie środowiska, udostępniania zwiedzającym oraz oceny ich wartości użytkowej;
f) opracowywania i stosowania technik i metod genetycznych i biotechnologicznych w ochronie różnorodności roślin;
g) biologii i ekologii roślin drzewiastych ze szczególnym uwzględnieniem anatomii i dendrochronologii;
h) biologii populacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem procesów genetycznych kształtujących różnorodność na poziomie wewnątrzgatunkowym;
i) agrobiologii i agroekologii;
j) badań nad przyrodniczymi i kulturowymi systemami adaptacyjnymi;
k) badania wpływu zanieczyszczenia środowiska na rośliny oraz roli roślin w ograniczaniu szkodliwego oddziaływania tych substancji;
l) wykorzystania roślin jako wskaźników zanieczyszczenia środowiska;
m) badań etnobotanicznych i etnomykologicznych.
3) kształcenie pracowników naukowych oraz specjalistów o szczególnych kwalifikacjach w zakresie botaniki, genetyki, biotechnologii, ekologii oraz ogrodnictwa;
4) prowadzenie działalności dydaktycznej dla studentów szkół wyższych oraz edukacyjnej dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z zakresu botaniki, genetyki i biotechnologii roślin, ogrodnictwa, etnobotaniki oraz ekologii i ochrony środowiska;
5) upowszechnianie wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, rolniczych i leśnych, a w szczególności zagadnień dotyczących wykorzystania roślin przez człowieka oraz problematyki zagrożenia i ochrony przyrody oraz środowiska naturalnego oraz środowiska;
6) przekazywanie wyników prac naukowych do wykorzystania praktycznego;
7) prowadzenie działalności wydawniczej;
8) udostępnianie społeczeństwu urządzonych kolekcji roślinnych, ekspozycji i wystaw Ogrodu Botanicznego do celów popularyzatorsko-edukacyjnych oraz rekreacyjnych i kulturalnych;
9) prowadzenie działalności w zakresie przewidzianym przepisami o gospodarce finansowej placówek naukowych oraz wykonywanie innych zadań zleconych przez Polską Akademią Nauk;
10) zabezpieczenie organizacyjno-techniczne realizacji zadań statutowych Ogrodu.
§6
Zadania wymienione w §5 Ogród Botaniczny realizuje poprzez:
1) realizację projektów konserwatorskich związanych z czynną ochroną bioróżnorodności;
2) prowadzenie badań naukowych;
3) publikację wyników prac badawczych;
4) prowadzenie różnych form kształcenia w ramach posiadanych uprawnień;
5) ochronę własnych, oryginalnych rozwiązań naukowo-technicznych w kraju i za granicą;
6) współpracę z krajowymi i zagranicznymi instytucjami naukowymi, ogrodami botanicznymi, organizacjami zrzeszającymi ogrody botaniczne oraz innymi organizacjami;
7) opracowywanie ekspertyz i udzielanie opinii w zakresie problematyki naukowej placówki;
8) organizowanie zebrań naukowych (konferencje, zjazdy, sympozja naukowe itp.);
9) współdziałanie z instytucjami upowszechniania wiedzy;
10) organizowanie ekspedycji badawczych;
11) organizację obsługi potrzeb bibliotecznych oraz dokumentacyjno-informacyjnych w zakresie swojej działalności;
12) organizowanie ekspozycji roślinnych i wystaw o charakterze popularyzatorskim i edukacyjnym;
13) stwarzanie warunków do zorganizowanego i indywidualnego zwiedzania kolekcji, ekspozycji i wystaw Ogrodu Botanicznego oraz organizowanie dla zwiedzających innych imprez towarzyszących, w tym szczególnie o charakterze kulturalnym i rekreacyjnym;
14) podejmowanie działalności w zakresie produkcji, promocji i sprzedaży roślin na potrzeby ogrodnictwa oraz działalności konserwatorskiej, a także usług w zakresie pielęgnacji i uprawy roślin oraz urządzania ogrodów i terenów zieleni, a także ochrony środowiska przyrodniczego (flory i fauny);
15) Podejmowanie działalności odpłatnej oraz wspomagającej realizację zadań statutowych działalności gospodarczej, w szczególności:
a) edukacji;
b) działalności rekreacyjno-sportowej;
c) udostępniania Ogrodu Botanicznego zwiedzającym;
d) wynajmu sal seminaryjnych oraz pokoi gościnnych;
e) wynajmu wolnych powierzchni magazynowych;
f) gastronomii na potrzeby gości Ogrodu Botanicznego oraz zwiedzających;
g) wynajmu powierzchni Ogrodu Botanicznego do prowadzenia działalności: handlowej, gastronomicznej, reklamowej;
h) udostępniania powierzchni Ogrodu Botanicznego do organizacji kiermaszów;
i) udostępniania plenerów Ogrodu Botanicznego do produkcji filmów (w tym reklamowych), na organizację sesji fotograficznych, organizację koncertów, wystaw oraz imprez firmowych.
16) Działalność gospodarcza może stanowić wyłącznie działalność uboczną Ogrodu Botanicznego. Dochód z tej działalności przeznaczony jest wyłącznie na realizację celów statutowych.
§7
1. Działalnością Ogrodu Botanicznego kieruje dyrektor działający w imieniu i na rzecz Polskiej Akademii Nauk na podstawie imiennego pełnomocnictwa udzielonego przez upoważnione osoby zgodnie z ustawą o PAN.
2. Dyrektor Ogrodu Botanicznego jest wybrany w trybie określonym w regulaminie określającym zasady powoływania dyrektorów pomocniczych jednostek naukowych wydanym na podstawie art. 68 ust. 6 ustawy o PAN.
3. Dyrektor Ogrodu Botanicznego powołuje i odwołuje zastępców. Składanie oświadczeń woli przez osobę zastępującą dyrektora wymaga pisemnego imiennego pełnomocnictwa udzielonego przez upoważnione osoby zgodnie z ustawą o PAN.
4. Tryb postępowania przy powoływaniu kandydatów na zastępcę dyrektora do spraw naukowych określa dyrektor po zasięgnięciu opinii Rady Naukowej.
§8
1. Do zakresu działania dyrektora należy w szczególności:
1) kierowanie całością prac Ogrodu Botanicznego;
2) sprawowanie zarządu nad nieruchomościami powierzonymi Ogrodowi Botanicznemu na podstawie art. 43 pkt 3 ustawy o PAN, zgodnie z zasadami celowości, gospodarności i oszczędności oraz zgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki, o których mowa w art. 72 ust. 1 ustawy o PAN;
3) koordynowanie bieżącej działalności Ogrodu Botanicznego;
4) nadzór nad gospodarką finansową w celu zapewnienia jej celowości i oszczędności;
5) sprawowanie nadzoru nad opracowywaniem rocznych projektów planów naukowych oraz rocznych sprawozdań z działalności Ogrodu Botanicznego;
6) koordynacja opracowywania planów rozwoju naukowego i gospodarczego Ogrodu Botanicznego;
7) przedstawianie Radzie Naukowej do zaopiniowania projektów i wniosków w sprawach należących do zakresu jej działania oraz sprawozdań z działalności Ogrodu Botanicznego;
8) przygotowywanie i zatwierdzanie niezbędnych regulaminów wewnętrznych związanych z funkcjonowaniem Ogrodu Botanicznego;
9) prowadzenie polityki kadrowej i dokonywanie czynności z zakresu prawa pracy;
10) powoływanie rzecznika dyscyplinarnego;
11) sprawowanie nadzoru nad działalnością z zakresu urządzania i utrzymywania kolekcji i ekspozycji roślinnych oraz wystaw przyrodniczych, a także udostępniania ich do zwiedzania publicznego;
12) organizowanie działalności o charakterze promocyjno-informacyjnym Ogrodu Botanicznego, w tym przygotowywanie wydawnictw popularyzacyjnych z zakresu działalności Ogrodu Botanicznego;
13) nadzór nad działalnością edukacyjną Ogrodu Botanicznego dla uczniów szkół oraz organizowanie praktyk zawodowych i innych szkoleń na terenie Ogrodu Botanicznego, szczególnie z zakresu ogrodnictwa i ochrony środowiska;
14) organizowanie szkoleń i doradztwa ogrodniczego.
2. Do zadań zastępców dyrektora należy w szczególności:
1) Zastępca do spraw naukowych:
a) kierowanie działalnością naukowo-badawczą Ogrodu Botanicznego oraz przygotowywanie planów i sprawozdań z tej działalności;
b) zapewnienie właściwego poziomu badań naukowych oraz ich planowej realizacji;
c) organizowanie działalności publikacyjnej i wydawniczej Ogrodu Botanicznego w zakresie prac naukowych;
d) inicjowanie i organizowanie współpracy naukowej z krajowymi i zagranicznymi instytucjami naukowymi;
e) nadzór nad działalnością z zakresu kształcenia i rozwoju kadr naukowych oraz prowadzenia działalności dydaktycznej dla studentów szkół wyższych;
f) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska naukowe;
g) koordynowanie delegowania pracowników na wyjazdy krajowe i zagraniczne;
h) organizowanie i prowadzenie seminariów naukowych i popularnonaukowych;
i) ocena działalności naukowej.
2) Zastępca do spraw administracyjno-technicznych
a) kierowanie działalnością administracyjną i techniczną Ogrodu Botanicznego;
b) organizowanie działalności projektowej i inwestycyjnej Ogrodu Botanicznego oraz nadzór nad realizacją inwestycji;
c) nadzór nad gospodarką majątkową i nieruchomościami Ogrodu Botanicznego;
d) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem, zabezpieczeniem i konserwacją terenów zieleni, urządzeń, instalacji i budynków, a także ochroną terenu i obiektów Ogrodu Botanicznego;
e) organizowanie działalności o charakterze ogólnotechnicznym Ogrodu Botanicznego wraz z przygotowaniem planów i sprawozdań z tej działalności;
f) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska administracyjno-techniczne;
3) Zastępca do spraw ekonomicznych i rozwoju:
a) kierowanie działalnością finansową Ogrodu Botanicznego;
b) nadzór nad działalnością gospodarczą Ogrodu Botanicznego;
c) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska w dziale finansowo-księgowym oraz w dziale kadr;
d) nadzór nad produkcją i sprzedażą roślin oraz wykonywaniem usług ogrodniczych;
e) przygotowywanie i realizacja strategii finansowej Ogrodu Botanicznego;
f) nadzór nad przygotowaniem sprawozdań finansowych oraz raportów;
g) nadzór nad przygotowaniem rocznego budżetu i planów wieloletnich oraz kontrolowanie ich realizacji;
h) odpowiedzialność za funkcjonowanie kontroli wewnętrznej;
i) optymalizowanie struktury kosztów i poziomu majątku obrotowego, ocena projektów inwestycyjnych;
j) odpowiedzialność za płynność finansową;
k) kontakty i współpraca z audytorem, bankami, firmami ubezpieczeniowymi, inwestorami oraz organami podatkowymi;
l) nadzór nad pracą działów: finansowo-księgowego oraz kadr;
m) opracowywanie i wdrażanie strategii rozwoju Ogrodu Botanicznego;
n) śledzenie trendów rozwoju ogrodów botanicznych w kraju i za granicą, analiza szans i zagrożeń dla rozwoju Ogrodu Botanicznego;
o) koordynowanie działań związanych z pozyskaniem źródeł finansowania projektów inwestycyjnych i pozainwestycyjnych z funduszy krajowych i zagranicznych;
p) zarządzanie systemami zapewniania jakości, koordynowanie procesów związanych z uzyskiwaniem certyfikatów jakości w obszarach działalności Ogrodu Botanicznego;
q) opracowanie, wdrożenie oraz rozwój systemu analizy efektywności procesów;
r) zapewnienie przepływu wiedzy technicznej wewnątrz organizacji.
§9
1. W sprawach dyscyplinarnych pracowników naukowych lub badawczo-technicznych orzekają w pierwszej instancji – komisja dyscyplinarna w Ogrodzie Botanicznym w składzie trzech członków.
2. Szczegółowy tryb wyboru członków komisji, o której mowa w ust. 1 ustala zebranie pracowników naukowych i pracowników badawczo-technicznych na wniosek dyrektora Ogrodu Botanicznego.
3. Członkowie komisji są wybierani w tajnym głosowaniu przez pracowników naukowych i badawczo-technicznych Ogrodu Botanicznego przy udziale co najmniej połowy uprawnionych osób.
4. W przypadku uzyskania równej liczby głosów przeprowadza się głosowanie uzupełniające.
5. W skład komisji wchodzą osoby, które uzyskały największą liczbę głosów.
6. Dyrektor Ogrodu Botanicznego ogłasza komunikat o składzie komisji.
§10
1. W Ogrodzie Botanicznym działa Rada Naukowa.
2. Rada Naukowa Ogrodu Botanicznego liczy nie więcej niż 25 członków.
3. W skład Rady Naukowej wchodzą:
1) pracownicy naukowi z tytułem naukowym lub stopniem naukowym doktora habilitowanego zatrudnione w Ogrodzie Botanicznym jako pierwszym miejscu pracy;
2) członkowie Polskiej Akademii Nauk wskazani do udziału w pracach Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych, w liczbie określonej przez ten Wydział;
3) osoby z tytułem naukowym, stopniem naukowym doktora habilitowanego lub doktora niezatrudnione w Ogrodzie Botanicznym lub wybitni specjaliści z różnych dziedzin, wybrane przez osoby wymienione w pkt. 1 i 2, w liczbie nie większej niż 14;
4) wybrani przedstawiciele asystentów i adiunktów zatrudnionych w Ogrodzie Botanicznym w pełnym wymiarze czasu pracy, w liczbie 3;
5) dyrektor Ogrodu Botanicznego i jego zastępca do spraw naukowych.
4. Nie mniej niż 30 procent składu Rady Naukowej, jednak nie więcej niż 14 członków Rady Naukowej stanowią osoby spoza Ogrodu Botanicznego.
5. Kandydatów na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wymienionych w § 10 ust. 3 pkt 3 mogą zgłaszać pracownicy naukowi zatrudnieni w Ogrodzie, posiadający tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego oraz członkowie Polskiej Akademii Nauk powołani do udziału w pracach Rady przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych.
6. Kandydatów na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wymienionych w §10 ust. 3 pkt 4 mogą zgłaszać wszyscy adiunkci i asystenci zatrudnieni w Ogrodzie Botanicznym.
7. Kandydaci na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego, o których mowa w §10 ust. 3 pkt 2, 3 i 4, powinni potwierdzić na piśmie chęć uczestnictwa w pracach Rady Naukowej.
8. Wybory do Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego są tajne i mogą odbywać się zarówno stacjonarnie jaki i za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
9. W skład Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wchodzą kandydaci w kolejności uzyskanych głosów, aż do wyczerpania limitu miejsc, zgodnie z §10 ust. 3 pkt 3 i 4.
10. Wybory uważa się za ważne, jeżeli bierze w nich udział co najmniej 2/3 osób uprawnionych do głosowania.
11. Wybory przeprowadza Komisja Wyborcza powołana przez dyrektora Ogrodu Botanicznego.
12. Komisja Wyborcza przedkłada dyrektorowi Ogrodu Botanicznego do zatwierdzenia terminarz i szczegółowy tryb wyboru członków Rady Naukowej.
13. Radę Naukową powołuje Prezes Akademii, po zasięgnięciu opinii Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych Polskiej Akademii Nauk, na okres 4 lat.
14. Posiedzenia rad naukowych mogą być przeprowadzane przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.
§11
1. Do zakresu działania Rady Naukowej należy w szczególności:
1) przyjmowanie programów: działalności naukowej, współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi oraz działalności wydawniczej;
2) opiniowanie sprawozdania z działalności Ogrodu Botanicznego;
3) uchwalanie projektu statutu Ogrodu Botanicznego;
4) dokonywanie oceny działalności kadry naukowej i innych grup pracowników Ogrodu Botanicznego;
5) opiniowanie wniosków dyrektora Ogrodu Botanicznego o mianowanie na stanowisko profesora i profesora instytutu, w związku z art. 116 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz art. 88 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy o Polskiej Akademii Nauk, oraz wniosków o zawarcie umowy o pracę na stanowisko pracownika naukowego i kierownika wewnętrznej naukowej jednostki organizacyjnej;
6) uchwalanie regulaminu określającego tryb i częstotliwość dokonywania ocen okresowych wyników pracy pracowników naukowych Ogrodu Botanicznego;
7) zgłaszanie kandydatów do nagród naukowych;
8) rozpatrywanie innych spraw wynikających z obowiązujących przepisów, decyzji organów Akademii oraz wniesionych pod obrady przez członka Rady, dyrektora Ogrodu Botanicznego lub dziekana Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych.
§12
Zasady i tryb działania Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego określa uchwalony przez nią regulamin.
§13
1. Dyrektor może powoływać kolegium Ogrodu Botanicznego oraz zespoły problemowe lub komisje jako organy doradcze i opiniodawcze.
2. Zakres działania i tryb pracy organów, o których mowa w ust. 1, określa decyzja dyrektora o ich powołaniu.
§14
Szczegółową strukturę organizacyjną Ogrodu Botanicznego określa schemat organizacyjny stanowiący załącznik do statutu.
§15
1. Ogród Botaniczny prowadzi gospodarkę finansową na podstawie zatwierdzonego przez Prezesa Akademii planu zadaniowego i skorelowanego z nim planu finansowego. Do czasu zatwierdzenia planu podstawę gospodarki finansowej stanowi projekt planu.
2. Obsługa finansowo-księgowa Ogrodu Botanicznego jest prowadzona na zasadach określonych przez Prezesa Akademii.
3. Źródłami powstania majątku Ogrodu Botanicznego są:
a) dotacja podmiotowa;
b) dochody z działalności gospodarczej;
c) dochody z majątku Ogrodu Botanicznego;
d) zlecenia i ekspertyzy;
e) dotacje celowe instytucji krajowych i zagranicznych;
f) dotacje z budżetu państwa;
g) darowizny, spadki, zapisy;
h) nawiązki sądowe lub orzekane przez sąd świadczenia pieniężne;
i) inne źródła przewidziane prawem.
§16
Porządek wewnętrzny, prawa i obowiązki Ogrodu Botanicznego jako zakładu pracy oraz prawa i obowiązki pracowników Ogrodu Botanicznego określa regulamin pracy.
§17
Zmiana statutu następuje w trybie przewidzianym dla jego nadania.