Statut

pomocniczej jednostki naukowej pod nazwą Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny –Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie

§1

Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie, zwany dalej „Ogrodem Botanicznym”, posiada status pomocniczej jednostki naukowej Polskiej Akademii Nauk.

§2

Ogród Botaniczny działa na podstawie:

1) ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. z 2017 r. poz. 1869 z późn. zm.), dalej jako „ustawa o PAN”;

2) statutu Polskiej Akademii Nauk uchwalonego uchwałą nr 8/2010 Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z dnia 24 listopada 2010 r. zatwierdzonego przez Prezesa Rady Ministrów;

3) decyzji nr 51/74 Prezydium Rządu z dnia 3 maja 1974 r. w sprawie zapewnienia warunków działania i rozwoju Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk;

4) uchwały nr 12/95 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 4 grudnia 1995 r. w sprawie utworzenia Ogrodu Botanicznego Polskiej Akademii Nauk;

5) niniejszego statutu;

6) ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098 z późn. zm.).

​§3

1. Siedzibą Ogrodu Botanicznego jest Warszawa. Terenem działania Ogrodu Botanicznego jest Rzeczpospolita Polska.

2. Ogród Botaniczny może posiadać swoje jednostki organizacyjne również w innych miejscowościach na terenie całego kraju.

3. Zgodnie z art. 3 Kodeksu Pracy Ogród Botaniczny jest pracodawcą dla osób w nim zatrudnionych.

4. Ogród Botaniczny nie posiada osobowości prawnej.

§4

1. Nadzór nad działalnością Ogrodu Botanicznego sprawuje Prezes Akademii.

2. Bieżący nadzór finansowy i majątkowy nad działalnością Ogrodu Botanicznego sprawuje Kanclerz Akademii działający z upoważnienia Prezesa Akademii.

§5

1. W obszarze działania Ogrodu Botanicznego jest prowadzenie badań naukowych w zakresie botaniki doświadczalnej i stosowanej, biotechnologii i genetyki roślin, ekologii stosowanej, szeroko pojętej ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, ochrony środowiska oraz popularyzacji wiedzy przyrodniczej.

2. Do zadań Ogrodu Botanicznego należy w szczególności:

1)zakładanie i prowadzenie kolekcji roślinnych oraz utrzymywanie i rozwój banku nasion;

2)prowadzenie badań naukowych w zakresie biologicznych podstaw ochrony bioróżnorodności na poziomie genetycznym, populacyjnym, gatunkowym i ekosystemowym oraz ochrony środowiska i etnobotaniki,w szczególności:

a) botaniki konserwatorskiej;

b) ekologii szaty roślinnej (flory i roślinności);

c) ochrony i zachowania różnorodności biologicznej;

d) biosystematyki ewolucyjnej i taksonomii oraz zmienności roślin;

e) metod uprawy roślin w prowadzonych kolekcjach, m.in. w celu wykorzystania ich w produkcji roślinnej, ochronie środowiska, udostępniania zwiedzającym oraz oceny ich wartości użytkowej;

f) opracowywania i stosowania technik i metod genetycznych i biotechnologicznych w ochronie różnorodności roślin;

g) biologii i ekologii roślin drzewiastych ze szczególnym uwzględnieniem anatomii i dendrochronologii;

h) biologii populacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem procesów genetycznych kształtujących różnorodność na poziomie wewnątrzgatunkowym;

i) agrobiologii i agroekologii;

j) badań nad przyrodniczymi i kulturowymi systemami adaptacyjnymi;

k) badania wpływu zanieczyszczenia środowiska na rośliny oraz roli roślin w ograniczaniu szkodliwego oddziaływania tych substancji;

l) wykorzystania roślin jako wskaźników zanieczyszczenia środowiska;

m) badań etnobiologicznych;

3) kształcenie pracowników naukowych oraz specjalistów o szczególnych kwalifikacjach w zakresie botaniki, genetyki, biotechnologii, ekologii oraz ogrodnictwa;

4) prowadzenie działalności dydaktycznej dla studentów szkół wyższych oraz edukacyjnej dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z zakresu botaniki, genetyki i biotechnologii roślin, ogrodnictwa, etnobiologii oraz ekologii i ochrony środowiska;

5) upowszechnianie wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, rolniczych i leśnych, a w szczególności zagadnień dotyczących wykorzystania roślin przez człowieka oraz problematyki zagrożenia i ochrony przyrody oraz środowiska naturalnego oraz środowiska;

6) przekazywanie wyników prac naukowych do wykorzystania praktycznego;

7) prowadzenie działalności wydawniczej;

8) udostępnianie społeczeństwu urządzonych kolekcji roślinnych, ekspozycji i wystaw Ogrodu Botanicznego do celów popularyzatorsko-edukacyjnych oraz rekreacyjnych i kulturalnych;

9) prowadzenie działalności w zakresie przewidzianym przepisami o gospodarce finansowej placówek naukowych oraz wykonywanie innych zadań zleconych przez Polską Akademią Nauk;

10) zabezpieczenie organizacyjno-techniczne realizacji zadań statutowych Ogrodu.

§6

Zadania wymienione w §5 Ogród Botaniczny realizuje poprzez:

1) realizację projektów konserwatorskich związanych z czynną ochroną bioróżnorodności;

2) prowadzenie badań naukowych;

3) publikację wyników prac badawczych;

4) prowadzenie różnych form kształcenia w ramach posiadanych uprawnień;

5) ochronę własnych, oryginalnych rozwiązań naukowo-technicznych w kraju i za granicą;

6) współpracę z krajowymi i zagranicznymi instytucjami naukowymi, ogrodami botanicznymi, organizacjami zrzeszającymi ogrody botaniczne oraz innymi organizacjami;

7) opracowywanie ekspertyz i udzielanie opinii w zakresie problematyki naukowej placówki;

8) organizowanie zebrań naukowych (konferencje, zjazdy, sympozja naukowe itp.);

9) współdziałanie z instytucjami upowszechniania wiedzy;

10) organizowanie ekspedycji badawczych;

11) organizację obsługi potrzeb bibliotecznych oraz dokumentacyjno-informacyjnych w zakresie swojej działalności;

12) organizowanie ekspozycji roślinnych i wystaw o charakterze popularyzatorskim i edukacyjnym;

13) stwarzanie warunków do zorganizowanego i indywidualnego zwiedzania kolekcji, ekspozycji i wystaw Ogrodu Botanicznego oraz organizowanie dla zwiedzających innych imprez towarzyszących, w tym szczególnie o charakterze kulturalnym i rekreacyjnym;

14) podejmowanie działalności w zakresie produkcji, promocji i sprzedaży roślin i zwierząt na potrzeby ogrodnictwa oraz działalności konserwatorskiej i gospodarczej, a także usług w zakresie pielęgnacji i uprawy roślin oraz urządzania ogrodów i terenów zieleni, a także ochrony środowiska przyrodniczego (flory i fauny);

15) Podejmowanie działalności odpłatnej oraz wspomagającej realizację zadań statutowych działalności gospodarczej, w szczególności:

a) edukacji;

b) działalności rekreacyjno-sportowej;

c) udostępniania Ogrodu Botanicznego zwiedzającym;

d) wynajmu sal seminaryjnych oraz pokoi gościnnych;

e) wynajmu wolnych powierzchni magazynowych;

f) gastronomii na potrzeby gości Ogrodu Botanicznego oraz zwiedzających;

g) wynajmu powierzchni Ogrodu Botanicznego do prowadzenia działalności: handlowej, gastronomicznej, reklamowej;

h) udostępniania powierzchni Ogrodu Botanicznego do organizacji kiermaszów;

i) udostępniania plenerów Ogrodu Botanicznego do produkcji filmów (w tym reklamowych), na organizację sesji fotograficznych, organizację koncertów, wystaw oraz imprez firmowych;

j) produkcji oraz sprzedaży produktów rolnych.

16) Działalność gospodarcza może stanowić wyłącznie działalność uboczną Ogrodu Botanicznego. Dochód z tej działalności przeznaczony jest wyłącznie na realizację celów statutowych.

§7

1. Działalnością Ogrodu Botanicznego kieruje dyrektor działający w imieniu i na rzecz Polskiej Akademii Nauk na podstawie imiennego pełnomocnictwa udzielonego przez upoważnione osoby zgodnie z ustawą o PAN.

2. Dyrektor Ogrodu Botanicznego jest wybrany w trybie określonym w regulaminie określającym zasady powoływania dyrektorów pomocniczych jednostek naukowych wydanym na podstawie art. 68 ust. 6 ustawy o PAN.

3. Dyrektor Ogrodu Botanicznego powołuje i odwołuje zastępców. Składanie oświadczeń woli przez osobę zastępującą dyrektora wymaga pisemnego imiennego pełnomocnictwa udzielonego przez upoważnione osoby zgodnie z ustawą o PAN.

4. Tryb postępowania przy powoływaniu kandydatów na zastępcę dyrektora do spraw naukowych określa dyrektor po zasięgnięciu opinii Rady Naukowej.

§8

1. Do zakresu działania dyrektora należy w szczególności:

1) kierowanie całością prac Ogrodu Botanicznego;

2) sprawowanie zarządu nad nieruchomościami powierzonymi Ogrodowi Botanicznemu na podstawie art. 43 pkt 3 ustawy o PAN, zgodnie z zasadami celowości, gospodarności i oszczędności oraz zgodnie z wymogami racjonalnej gospodarki, o których mowa w art. 72 ust. 1 ustawy o PAN;

3) koordynowanie bieżącej działalności Ogrodu Botanicznego;

4) nadzór nad gospodarką finansową w celu zapewnienia jej celowości i oszczędności;

5) sprawowanie nadzoru nad opracowywaniem rocznych projektów planów naukowych oraz rocznych sprawozdań z działalności Ogrodu Botanicznego;

6) koordynacja opracowywania planów rozwoju naukowego i gospodarczego Ogrodu Botanicznego;

7) przedstawianie Radzie Naukowej do zaopiniowania projektów i wniosków w sprawach należących do zakresu jej działania oraz sprawozdań z działalności Ogrodu Botanicznego;

8) przygotowywanie i zatwierdzanie niezbędnych regulaminów wewnętrznych związanych z funkcjonowaniem Ogrodu Botanicznego;

9) prowadzenie polityki kadrowej i dokonywanie czynności z zakresu prawa pracy;

10) powoływanie rzecznika dyscyplinarnego;

11) sprawowanie nadzoru nad działalnością z zakresu urządzania i utrzymywania kolekcji i ekspozycji roślinnych oraz wystaw przyrodniczych, a także udostępniania ich do zwiedzania publicznego;

12) organizowanie działalności o charakterze promocyjno-informacyjnym Ogrodu Botanicznego, w tym przygotowywanie wydawnictw popularyzacyjnych z zakresu działalności Ogrodu Botanicznego;

13) nadzór nad działalnością edukacyjną Ogrodu Botanicznego dla uczniów szkół oraz organizowanie praktyk zawodowych i innych szkoleń na terenie Ogrodu Botanicznego, szczególnie z zakresu ogrodnictwa i ochrony środowiska;

14) organizowanie szkoleń i doradztwa ogrodniczego.

2. Do zadań zastępców dyrektora należy w szczególności:

1) Zastępca do spraw naukowych:

a) kierowanie działalnością naukowo-badawczą Ogrodu Botanicznego oraz przygotowywanie planów i sprawozdań z tej działalności;

b) zapewnienie właściwego poziomu badań naukowych oraz ich planowej realizacji;

c) organizowanie działalności publikacyjnej i wydawniczej Ogrodu Botanicznego w zakresie prac naukowych;

d) inicjowanie i organizowanie współpracy naukowej z krajowymi i zagranicznymi instytucjami naukowymi;

e) nadzór nad działalnością z zakresu kształcenia i rozwoju kadr naukowych oraz prowadzenia działalności dydaktycznej dla studentów szkół wyższych;

f) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska naukowe;

g) koordynowanie delegowania pracowników na wyjazdy krajowe i zagraniczne;

h) organizowanie i prowadzenie seminariów naukowych i popularnonaukowych;

i) ocena działalności naukowej.

2) Zastępca do spraw administracyjno-technicznych

a) kierowanie działalnością administracyjną i techniczną Ogrodu Botanicznego;

b) organizowanie działalności projektowej i inwestycyjnej Ogrodu Botanicznego oraz nadzór nad realizacją inwestycji;

c) nadzór nad gospodarką majątkową i nieruchomościami Ogrodu Botanicznego;

d) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem, zabezpieczeniem i konserwacją terenów zieleni, urządzeń, instalacji i budynków, a także ochroną terenu i obiektów Ogrodu Botanicznego;

e) organizowanie działalności o charakterze ogólnotechnicznym Ogrodu Botanicznego wraz z przygotowaniem planów i sprawozdań z tej działalności;

f) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska administracyjno-techniczne;

3) Zastępca do spraw ekonomicznych i rozwoju:

a) kierowanie działalnością finansową Ogrodu Botanicznego;

b) nadzór nad działalnością gospodarczą Ogrodu Botanicznego;

c) ustalanie sposobu i trybu przeprowadzania konkursów na poszczególne stanowiska w dziale finansowo-księgowym oraz w dziale kadr;

d) nadzór nad produkcją i sprzedażą roślin i zwierząt oraz wykonywaniem usług ogrodniczych i rolniczych;

e) przygotowywanie i realizacja strategii finansowej Ogrodu Botanicznego;

f) nadzór nad przygotowaniem sprawozdań finansowych oraz raportów;

g) nadzór nad przygotowaniem rocznego budżetu i planów wieloletnich oraz kontrolowanie ich realizacji;

h) odpowiedzialność za funkcjonowanie kontroli wewnętrznej;

i) optymalizowanie struktury kosztów i poziomu majątku obrotowego, ocena projektów inwestycyjnych;

j) odpowiedzialność za płynność finansową;

k) kontakty i współpraca z audytorem, bankami, firmami ubezpieczeniowymi, inwestorami oraz organami podatkowymi;

l) nadzór nad pracą działów: finansowo-księgowego oraz kadr;

m) opracowywanie i wdrażanie strategii rozwoju Ogrodu Botanicznego;

n) śledzenie trendów rozwoju ogrodów botanicznych w kraju i za granicą, analiza szans i zagrożeń dla rozwoju Ogrodu Botanicznego;

o) koordynowanie działań związanych z pozyskaniem źródeł finansowania projektów inwestycyjnych i pozainwestycyjnych z funduszy krajowych i zagranicznych;

p) zarządzanie systemami zapewniania jakości, koordynowanie procesów związanych z uzyskiwaniem certyfikatów jakości w obszarach działalności Ogrodu Botanicznego;

q) opracowanie, wdrożenie oraz rozwój systemu analizy efektywności procesów;

r) zapewnienie przepływu wiedzy technicznej wewnątrz organizacji.

§9

1. W sprawach dyscyplinarnych pracowników naukowych lub badawczo-technicznych orzekają w pierwszej instancji – komisja dyscyplinarna w Ogrodzie Botanicznym w składzie trzech członków.

2. Szczegółowy tryb wyboru członków komisji, o której mowa w ust. 1 ustala zebranie pracowników naukowych i pracowników badawczo-technicznych na wniosek dyrektora Ogrodu Botanicznego.

3. Członkowie komisji są wybierani w tajnym głosowaniu przez pracowników naukowych i badawczo-technicznych Ogrodu Botanicznego przy udziale co najmniej połowy uprawnionych osób.

4. W przypadku uzyskania równej liczby głosów przeprowadza się głosowanie uzupełniające.

5. W skład komisji wchodzą osoby, które uzyskały największą liczbę głosów.

6. Dyrektor Ogrodu Botanicznego ogłasza komunikat o składzie komisji.

§10

1. W Ogrodzie Botanicznym działa Rada Naukowa.

2. Rada Naukowa Ogrodu Botanicznego liczy nie więcej niż 25 członków.

3. W skład Rady Naukowej wchodzą:

1) pracownicy naukowi z tytułem naukowym lub stopniem naukowym doktora habilitowanego zatrudnione w Ogrodzie Botanicznym jako pierwszym miejscu pracy;

2) członkowie Polskiej Akademii Nauk wskazani do udziału w pracach Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych, w liczbie określonej przez ten Wydział;

3) osoby z tytułem naukowym, stopniem naukowym doktora habilitowanego lub doktora niezatrudnione w Ogrodzie Botanicznym lub wybitni specjaliści z różnych dziedzin, wybrane przez osoby wymienione w pkt. 1 i 2, w liczbie nie większej niż 14;

4) wybrani przedstawiciele asystentów i adiunktów zatrudnionych w Ogrodzie Botanicznym w pełnym wymiarze czasu pracy, w liczbie 3;

5) dyrektor Ogrodu Botanicznego i jego zastępca do spraw naukowych. ​

4. Nie mniej niż 30 procent składu Rady Naukowej, jednak nie więcej niż 14 członków Rady Naukowej stanowią osoby spoza Ogrodu Botanicznego.

5. Kandydatów na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wymienionych w § 10 ust. 3 pkt 3 mogą zgłaszać pracownicy naukowi zatrudnieni w Ogrodzie, posiadający tytuł naukowy lub stopień naukowy doktora habilitowanego oraz członkowie Polskiej Akademii Nauk powołani do udziału w pracach Rady przez Wydział II Nauk Biologicznych i Rolniczych.

6. Kandydatów na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wymienionych w §10 ust. 3 pkt 4 mogą zgłaszać wszyscy adiunkci i asystenci zatrudnieni w Ogrodzie Botanicznym.

7. Kandydaci na członków Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego, o których mowa w §10 ust. 3 pkt 2, 3 i 4, powinni potwierdzić na piśmie chęć uczestnictwa w pracach Rady Naukowej.

8. Wybory do Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego są tajne i mogą odbywać się zarówno stacjonarnie jaki i za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

9. W skład Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego wchodzą kandydaci w kolejności uzyskanych głosów, aż do wyczerpania limitu miejsc, zgodnie z §10 ust. 3 pkt 3 i 4.

10. Wybory uważa się za ważne, jeżeli bierze w nich udział co najmniej 2/3 osób uprawnionych do głosowania.

11. Wybory przeprowadza Komisja Wyborcza powołana przez dyrektora Ogrodu Botanicznego.

12. Komisja Wyborcza przedkłada dyrektorowi Ogrodu Botanicznego do zatwierdzenia terminarz i szczegółowy tryb wyboru członków Rady Naukowej.

13. Radę Naukową powołuje Prezes Akademii, po zasięgnięciu opinii Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych Polskiej Akademii Nauk, na okres 4 lat.

14. Posiedzenia rad naukowych mogą być przeprowadzane przy użyciu środków komunikacji elektronicznej.

§11

1. Do zakresu działania Rady Naukowej należy w szczególności:

1) przyjmowanie programów: działalności naukowej, współpracy z zagranicznymi instytucjami naukowymi oraz działalności wydawniczej;

2) opiniowanie sprawozdania z działalności Ogrodu Botanicznego;

3) uchwalanie projektu statutu Ogrodu Botanicznego;

4) dokonywanie oceny działalności kadry naukowej i innych grup pracowników Ogrodu Botanicznego;

5) opiniowanie wniosków dyrektora Ogrodu Botanicznego o mianowanie na stanowisko profesora i profesora instytutu, w związku z art. 116 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz art. 88 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy o Polskiej Akademii Nauk, oraz wniosków o zawarcie umowy o pracę na stanowisko pracownika naukowego i kierownika wewnętrznej naukowej jednostki organizacyjnej;

6) uchwalanie regulaminu określającego tryb i częstotliwość dokonywania ocen okresowych wyników pracy pracowników naukowych Ogrodu Botanicznego;

7) zgłaszanie kandydatów do nagród naukowych;

8) rozpatrywanie innych spraw wynikających z obowiązujących przepisów, decyzji organów Akademii oraz wniesionych pod obrady przez członka Rady, dyrektora Ogrodu Botanicznego lub dziekana Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych.

​§12

Zasady i tryb działania Rady Naukowej Ogrodu Botanicznego określa uchwalony przez nią regulamin.

§13

1. Dyrektor może powoływać kolegium Ogrodu Botanicznego oraz zespoły problemowe lub komisje jako organy doradcze i opiniodawcze.

2. Zakres działania i tryb pracy organów, o których mowa w ust. 1, określa decyzja dyrektora o ich powołaniu.

§14

Szczegółową strukturę organizacyjną Ogrodu Botanicznego określa schemat organizacyjny stanowiący załącznik do statutu.

§15

1. Ogród Botaniczny prowadzi gospodarkę finansową na podstawie zatwierdzonego przez Prezesa Akademii planu zadaniowego i skorelowanego z nim planu finansowego. Do czasu zatwierdzenia planu podstawę gospodarki finansowej stanowi projekt planu.

2. Obsługa finansowo-księgowa Ogrodu Botanicznego jest prowadzona na zasadach określonych przez Prezesa Akademii.

3. Źródłami powstania majątku Ogrodu Botanicznego są:

a) dotacja podmiotowa;

b) dochody z działalności gospodarczej;

c) dochody z majątku Ogrodu Botanicznego;

d) zlecenia i ekspertyzy;

e) dotacje celowe instytucji krajowych i zagranicznych;

f) dotacje z budżetu państwa;

g) darowizny, spadki, zapisy;

h) nawiązki sądowe lub orzekane przez sąd świadczenia pieniężne;

i) inne źródła przewidziane prawem.

§16

Porządek wewnętrzny, prawa i obowiązki Ogrodu Botanicznego jako zakładu pracy oraz prawa i obowiązki pracowników Ogrodu Botanicznego określa regulamin pracy.

§17

Zmiana statutu następuje w trybie przewidzianym dla jego nadania.